متا به تازگی هدست واقعیت مجازی کوئست پرو را معرفی کرده که قیمت بالایی دارد و طبیعتاً خیلی‌ها نمی‌توانند آن را بخرند. این شرکت همچنین اعلام کرده که دنیاهای متاورس هورایزن به‌زودی از طریق مرورگر در دسترس کاربران قرار می‌گیرند. پس آیا بهتر نیست که به طور کلی از هدست‌های واقعیت مجازی صرف‌نظر کنیم و راحت‌تر و کم‌هزینه‌تر به سراغ متاورس برویم؟
گران‌ترین حروف دنیای فناوری پ-ر-و هستند. هر گاه که این حروف در کنار نام یک محصول قرار می‌گیرند، یعنی آمده‌اند تا کیف پول شما را خالی کنند. متا اخیرا هدست جدیدی به نام کوئست پرو را معرفی کرده که قیمت آن 1500 دلار است. اگرچه این دستگاه پیشرفت‌های آزمایشگاه تحقیقاتی متا را ارائه می‌کند و بهبودهای زیادی نسبت به محصولات قبلی این شرکت دارد، اما چنین قیمت بالایی احتمالا باعث می‌شود کاربران به فکر خرید آن نباشند.
تعامل در متاورس چه زمانی فراگیر می‌شود؟
حالا هشت سال از زمان خرید استارتاپ آکیلس توسط مارک زاکربرگ می‌گذرد، اما او هنوز مشغول فروش دستگاه‌هایی است که کاربران کنجکاو را هدف قرار داده و تنها در آینده با کاهش قیمتی مواجه خواهد شد که برای همه کاربران مقرون به صرفه باشد.
شاید به همین دلیل است که متا تغییراتی را در دسترسی به متاورس خود اعمال کرده است. زاکربرگ تاکید دارد که واقعیت مجازی در نهایت به روش پیش‌فرض تعاملات اجتماعی ما تبدیل خواهد شد. اما او هم به خوبی همه ما می‌داند که اثر شبکه در این اپلیکیشن‌های اجتماعی اهمیت بسیار زیادی دارد.
به عبارت دیگر، فایده خرید هدست واقعیت مجازی چیست، اگر دوستانتان چنین دستگاهی ندارند؟ بله، نسل جدید هدست کوئست می‌تواند حالت چهره شما را ردیابی کند، نمایشگرهای بزرگ‌تری دارد و دیگر به اندازه قبل بزرگ و سنگین نیست. اما تا زمانی که هزینه دستیابی به این فناوری تا این اندازه گران باشد، هیچ‌وقت شاهد ورود آن به جریان اصلی بازار نخواهیم بود.
متاورس به هدست‌های واقعیت محدود نخواهد بود
به همین سبب و به منظور گسترش استفاده از این فناوری در موقعیت‌های اجتماعی، متا دو خبر مهم را هم اعلام کرده است. کاربران به‌زودی می‌توانند از طریق مرورگرهای وب به متاورس این شرکت یعنی Horizon Worlds دسترسی داشته باشند. و کارمندان شرکت‌ها هم که از نرم‌افزارهایی مثل Workrooms استفاده می‌کنند، می‌توانند از طریق Zoom به جلسات واقعیت مجازی بپیوندند.
ولی این اخبار شرایط را کمی عجیب می‌کند. متا در خلال کنفرانس Connect نمونه‌ای از این جلسات را که به زعم زاکربرگ آینده جلسات کاری هستند، به نمایش گذاشت. کاربران در این جلسات در محیطی موسوم به Magic Room حاضر می‌شوند و حتی می‌توانند از طریق موبایل خود به این فضا راه پیدا کنند.
در ویدیویی که از این فناوری نمایش داده شد، چهار نفر را دیدیم که دور یک میز مجازی جمع شده بودند تا درباره یک اسکیت مجازی صحبت کنند. ولی نکته مهم این‌جا بود که فقط سه نفر از آن‌ها دور میز ایستاده بود. البته در واقع دو نفر در فضا حضور فیزیکی داشتند. نفر سوم با یک آواتار دیجیتالی به این جمع پیوسته بود ولی نفر چهارم یک شهروند درجه دوم بود که از طریق تماس ویدیویی در این جلسه حضور داشت.
اختلاف طبقاتی به دنیاهای مجازی می‌رسد؟
در شرایطی که این سه نفر دور میز از دستاورد خود در طراحی این اسکیت خوشحال بودند و با هم شادی می‌کردند، نفر چهارم جدا افتاده و فقط قادر بود با چهره و صدای خود در این جلسه مشارکت داشته باشد.
در بخش دیگری از کنفرانس متا، «ویشال شاه»، معاون متاورس این شرکت اعلام کرد که افراد با دسترسی به Horizon Worlds از طریق وب تا چه اندازه می‌توانند سطح تعاملات خود را ارتقا دهند. البته در این‌جا هم تفاوت تجربه کاربران موبایل و کامپیوتر، با کاربران مجهز به هدست‌های واقعیت مجازی به خوبی دیده شد. با این حال، خود متا هم پذیرفته که فعلا نمی‌تواند تجربه غنی متاورس را به همه کاربران ارائه کند و کمی طول خواهد کشید تا کاربران به اندازه کافی هدست داشته باشند.
این رویکرد خواه درست یا نادرست، توسط چند استارتاپ واقعیت مجازی دیگر هم مدنظر قرار داده شده است. یکی از آن‌ها Mesmerise است که می‌گوید بهترین سناریو استفاده از VR توسط همه کاربران است، اما آن‌ها هم اذعان می‌کنند که فعلا نمی‌توان تمام تمرکز خود را روی تجربه هدست‌ها گذاشت. این استارتاپ حالا در حال کار روی یک رابط دوبعدی است که قصد ندارد کاربران را از تجربه خود محروم کند.
استارتاپ دیگری که این رویکرد را در پیش گرفته، Spatial نام دارد. مدیرعامل این استارتاپ می‌گوید مردم تمایل ندارند هدست‌ها را روی سر خود بگذارند. ظاهرا کاربران حتی وقتی این سخت‌افزارها را تهیه می‌کنند، به هنگام برگزاری جلسات همیشه به سراغ آن‌ها نمی‌روند. به نظر عده‌ای از آن‌ها استفاده از Zoom یا Teams خیلی راحت‌تر است. بنابراین Spatial هم یک رابط غیر VR ساخته تا دسترسی به فضاهای خود را ممکن کند. حالا ظاهرا حدود 80 درصد از کاربران این شرکت از رابط وب یا موبایل آن‌ها استفاده می‌کنند.
آینده متاورس به هدست VR وابسته است؟
با تمام این تفاصیل، آیا متاورس اصلا به واقعیت مجازی نیازی دارد؟ در حال حاضر به نظر می‌رسد که هنوز خیلی‌ها علاقه‌ای به این هدست‌ها ندارند. حتی ظاهرا کارمندان خود متا هم از حضور با هدست‌های واقعیت مجازی در محیط‌های متاورسی این شرکت امتناع می‌کنند. آقای شاه قبلا در یادداشتی در این رابطه نوشته بود: «حقیقت ساده این است که اگر ما دوستش نداریم، چطور می‌توانیم انتظار داشته باشیم که بقیه دوستش داشته باشند؟»
با این وجود، زاکربرگ در مراسم متا همچنان با مثبت‌اندیشی به آینده نگاه کرد. او همچنین از همکاری‌های جذاب‌تری در آینده خبر داد. در این مراسم گفته شد که پلتفرم Teams مایکروسافت در سال آینده میلادی به نحوی با Workrooms متا کار خواهد کرد. ابزارهای سودمند مایکروسافت هم قرار است با کوئست قابل استفاده باشند.
این تصمیم البته برای مایکروسافت بسیار منطقی به نظر می‌رسد. این شرکت هیچ عجله‌ای برای فراگیر شدن واقعیت مجازی و متاورس ندارد، ولی در عین حال تلاش می‌کند تا سرویس‌های خود را در تمام پلتفرم‌های ممکن در دسترس کاربران قرار دهد. البته گفتنی است که خود این شرکت هم تلاش‌هایی در زمینه متاورس انجام داده اما سرمایه‌گذاری آن‌ها روی فناوری‌های واقعیت مجازی به هیچ عنوان در حد و اندازه‌های متا نیست.
